Dây cót chính là phần sinh ra năng lượng cung cấp cho mọi chuyển động trong đồng hồ cơ. Vì thế, dây cót đồng hồ luôn được xem là một trong những linh kiện đồng hồ quan trọng nhất. Không có dây cót, đồng hồ cũng giống như vật trang trí. Nếu bộ phận này có vấn đề sẽ dẫn đến nhiều sai sót cho đồng hồ.
Dây cót trong đồng hồ cơ thường là một dải dây kim loại dài 20-30cm. Ngang khoảng 1.5mm và dày 0.2mm cuộn lại theo hình xoắn ốc.
Dây cót được đặt trong một cái hộp tròn dẹp (thùng cót/trống cót), hai đầu hộp đều có bánh răng, một đầu dây được móc vào trục chính giữa hộp, đầu dây còn lại móc vào thành hộp. Cứ như vậy, khi xoay Núm/Bánh Đà, các bánh răng sẽ truyền lực làm trục chính giữa hộp sẽ xoay, từ đó cuộn chặt dây cót, và đồng hồ được lên dây.
Tuỳ theo hình dạng cuộn lỏng hay chặt mà quyết định năng lượng nhiều hay ít. Nếu dây cót cuộn chặt nhất, có nghĩa là đồng hồ đang có đầy năng lượng. Nếu lỏng nhất có nghĩa là cót nhả hết, đồng hồ cạn kiệt năng lượng.
Dây cót đồng hồ hiện nay đều được làm bằng thép lò xo, chúng không bị uốn vĩnh viễn và khó có thể bị vỡ hay đứt gãy (mỏi), ít bị nhiễm từ. Loại thép lò xo được dùng tùy theo yêu cầu của nhà sản xuất, bộ máy. Làm từ vật liệu đàn hồi giúp dây cót chuyển công năng ngoại lực thành thế năng đàn hồi. Sau đó giải phóng thế năng tạo thành công cơ học kéo các bánh răng.
Cấu tạo bằng thép lò xo có tính đàn hồi cao nên việc giòn, nứt/gãy là không thể xảy ra. Tuy nhiên dây cót lại khá nhạy cảm với những tác động của ngoại lực, dễ bị rối hoặc đứt khi gặp phải những trường hợp sau:
– Đồng hồ rơi vỡ, va chạm rất mạnh.
– Đồng hồ cơ bị đặt cạnh các thiết bị điện tử như máy giặt, tủ lạnh, ti vi, lò vi sóng,… sẽ chạy nhanh chậm thất thường do dây tóc đồng hồ nhiễm từ và xoắn lại. Nghiêm trọng hơn, khi nhiễm từ quá nặng, dây tóc đồng hồ cơ rất dễ bị đứt.
– Khi vặn núm để tích năng lượng cho dây cót, bạn vặn núm quá tay, trong khi đồng hồ không được trang bị hệ thống xả cót lúc đó đồng hồ cơ bị đứt cót ngay lập tức.
Vì vậy, để đảm bảo cho đồng hồ hoạt động bình thường và lâu bền chúng ta nên cẩn thận và tránh để đồng hồ của mình gặp phải những trường hợp trên.
Khi đồng hồ đột nhiên dừng máy hoặc rơi vào những tình huống trên, cách tốt nhất là đưa đồng hồ đến cơ sở sửa chữa có uy tín. Chuyên gia đồng hồ sẽ giúp bạn tháo máy, kiểm tra dây tóc và các bộ phận khác của máy.
Nếu dây tóc bị xô lệch, chỉ cần nắn chỉnh lại. Còn nếu đồng hồ cơ bị đứt cót, bạn phải thay dây cót mới cho đồng hồ.
Bài viết trên đã giúp chúng ta hiểu thêm về dây cót đồng hồ và từ đó biết cách xử lí khi đồng hồ cơ bị đứt dây cót. Bạn hãy lưu ý sử dụng đồng hồ cẩn thận để tránh rơi vào trường hợp xấu đó.